Թուրքիան ոստիկանական պետություն դառնալու լրջագույն հեռանկարներ ունի

• 12.02.2015, 15:00
•  Տարածաշրջան,  Աշխարհ

Թուրքական խորհրդարանը սկսել է քննարկել անվտանգության մասին օրենքը, որը ներկայացվել է կառավարության կողմից և այնպիսի դրույթներ է ներառում, որոնք քննադատների կարծիքով Թուրքիան դարձնելու են ոստիկանական պետություն: Սակայն Թուրքիայի վարչապետ Ահմեդ Դավութօղլուն, ստանալով երկրի նախագաի Ռեջեփ Թայիթ Էրդողանի աջակցությունը, պնդում է, որ այդ միջոցները համապատասխանում են ԵՄ-ի չափանիշներին և անհրաժեշտ են ազատությունների պաշտպանության համար:

Al-Monitor-ը գրում է, որ օրենքի նպատակն է կանխել 2013 թվականի Գեզի զբոսայգու և 2014 թվականի հոկտեմբերին տեղի ունեցած քրդական ցույցերի կրկնությունը: Եվ թեև երկրի ընդդիմությունը միասնական է այսպես կոչված Ներքին անվտանգության օրենքի դեմ՝ սպասվում է, որ այն կընդունվի, քանի որ իշխող Արդարություն և զարգացում կուսակցությունը մեծամասնություն է կազմում խորհրդարանում:

Օրինագծի քննադատները նշում են, որ այն լիազորելու է երկրի ներքին գործերի նախարարին և կառավարության կողմից նշանակված մարզպետներին արտակարգ դրություն հայտարարել, սակայն պաշտոնապես դա այլ կերպ է կոչվելու: Այն նաև ուժեղացնելու է ոստիկանության լիազորությունները, այսուհետ նրանք իրավունք են ունենալու ձերբակալել մարդկանց և մինչև 48 ժամ մեկուսացնել նրանց արտաքին աշխարհից առանց իրավական հաստատման, հիմնված զուտ «ողջամիտ կասկածի» վրա: Նման ձերբակալությունների համար պահանջվելու է միայն դատախազի կամ դատավորի թույտվությունը: Օրինագծի ամենավիճահարույց հոդվածով ոստիկաններին թույլատրվելու է զենք կիրառել այսպես կոչված «մոլոտովյան կոկտեյլներ» կիրառող մարդկանց նկատմամբ, անգամ եթե դրանք նետվել են միայն հասարակական շենքերի ուղղությամբ:

Ընդդիմությունն ու իրավապաշտպան խմբերը մտավախություն ունեն, որ սա կարող է ավելացնել մահաբեր ուժի կիրառումը Թուրքիայում, որտեղ ոստիկանությունն առանց այն էլ հաճախ է քննադատության ենթարկվում անպատիժ գործելու և անհամաչափ ուժ կիրառելու համար: Ներքին անվտանգության օրինագիծը նաև 5 տարվա ազատազրկում է նախատեսում իրենց դեմքը դիմակով կամ որևէ այլ կերպ քողարկող ցուցարարների համար:

Ակնհայտ է, որ միջազգային իրավապաշտպան կազմակերպությունների աչքում Անվտանգության օրենքին դրական լույս հաղորդելու Էրդողանի և Դավութօղլուի բոլոր ջանքերը տապալվում են: Օրերս Եվրոպայի խորհրդի մարդու իրավունքների հանձնակատար Նիլ Մույժնիեկսը հայտարարեց, որ արդեն իսկ գոյություն ունեցող խնդիրները կարգավորելու փոխարեն առաջարկվող օրինագիծն «ավելի է մեծացնում ոստիկանության լիազորությունները՝ առանց հաստատելու նրա գործունեության նկատմամբ անկախ վերահսկողություն իրականացնելու անհրաժեշտությունը»: